Studenten ervaren stress door zowel persoonlijke als maatschappelijke uitdagingen. Prestatiedruk staat bovenaan de lijst, met name gerelateerd aan studie en opleiding (Van Der Meijs, 2023). Daarnaast spelen financiële zorgen een grote rol. Volgens het Nibud | Studentenonderzoek (2024) hebben studenten vaak hoge studiekosten en studieschulden, mede door het leenstelsel. Vooral mbo-studenten dragen financieel bij aan hun huishouden en ontvangen lage stagevergoedingen, wat extra druk oplegt.
Naast financiële onzekerheid hebben studenten te maken met brede maatschappelijke kwesties. Uit een analyse van Dopmeijer (2024) blijkt dat jongeren zich zorgen maken over klimaatverandering, de krappe woningmarkt en polarisatie. Mbo-studenten ervaren daarnaast stagediscriminatie en voelen zich soms ondergewaardeerd ten opzichte van hbo- en wo-studenten.
Een ander aspect dat mentale stress veroorzaakt, is de steeds digitaler wordende wereld waarin sociale interacties vaak online plaatsvinden. Dit kan de sociale angst versterken, omdat digitale communicatie soms minder verbindend werkt dan persoonlijk contact. Studenten ervaren hierdoor extra druk om zich correct te presenteren op sociale media, wat hun onzekerheden vergroot (The Battle With Mental Health Problems Among University Students, 2024).
Factoren die het welzijn beïnvloeden
Mentale gezondheidsproblemen bij studenten ontstaan vaak door een combinatie van factoren. Financiële stress, zoals onzekerheid over huisvesting en studieschulden, kan leiden tot chronische stress en een afname van cognitief functioneren (Van Der Meijs, 2023). De krappe woningmarkt draagt hieraan bij: hoge huurprijzen en onzekerheid over geschikte woonruimte maken het moeilijk voor studenten om zich veilig en stabiel te voelen (Nibud | Studentenonderzoek, 2024).
Aan de andere kant spelen beschermende factoren een belangrijke rol in het verminderen van stress. Sociale steun van medestudenten, docenten en familie blijkt een cruciale buffer tegen mentale klachten (The Battle With Mental Health Problems Among University Students, 2024). Studenten die gezonde copingstrategieën ontwikkelen, zoals mindfulness, sport en gestructureerd plannen, kunnen stress beter hanteren en veerkracht opbouwen (Dunning et al., 2018).
Daarnaast spelen studie- en campusinitiatieven een rol in het verbeteren van de mentale gezondheid van studenten. Universiteiten en hogescholen investeren steeds vaker in mentale welzijnsprogramma’s, zoals studentencoaches, mindfulness-trainingen en gratis psychologische ondersteuning. Dit soort maatregelen helpt studenten om problemen vroegtijdig aan te pakken en hun mentale veerkracht te vergroten.
Wat kunnen we doen?
Het verbeteren van de mentale gezondheid van studenten vereist een integrale aanpak. Onderwijsinstellingen, zorgprofessionals en beleidsmakers moeten samenwerken om laagdrempelige ondersteuning te bieden, zoals mentale gezondheidsprogramma’s en financiële begeleiding.
Daarnaast moeten bredere maatschappelijke kwesties zoals de woningmarkt, studieschulden en stagediscriminatie worden aangepakt. Oplossingen liggen niet alleen bij de individuele student, maar ook in structurele veranderingen op beleidsniveau. Het is tijd om te erkennen dat de mentale druk op studenten niet slechts een individueel probleem is, maar een maatschappelijke verantwoordelijkheid die vraagt om actie en hervorming. (Publications Office of the European Union, 2023)
literatuurlijst:
Dopmeijer, J. (2024, 9 oktober). “Beste student, hoe gaat het nu écht met je?” – PONT Zorg&Sociaal. PONT Zorg&Sociaal. Geraadpleegd op 13 maart 2025, van https://sociaalweb.nl/nieuws/beste-student-hoe-gaat-het-nu-echt-met-je/
Dunning, D. L., Griffiths, K., Kuyken, W., Crane, C., Foulkes, L., Parker, J., & Dalgleish, T. (2018). Research Review: The effects of mindfulness‐based interventions on cognition and mental health in children and adolescents – a meta‐analysis of randomized controlled trials. Journal Of Child Psychology And Psychiatry, 60(3), 244–258. https://doi.org/10.1111/jcpp.12980
Nibud | Studentenonderzoek 2024. (2024, 21 november). Nibud. https://www.nibud.nl/onderzoeksrapporten/rapport-studentenonderzoek-2024/
Publications Office of the European Union. (2023). Student and staff mental well-being in European higher education institutions : analytical report. Publications Office Of The EU. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/61dd75bd-ec01-11ee-8e14-01aa75ed71a1/language-en
The battle with mental health problems among university students. (2024, 3 oktober). Erasmus University Rotterdam. https://www.eur.nl/en/news/battle-mental-health-problems-among-university-students
Van Der Meijs, F. (2023, 15 juni). Studenten noemen opstapeling van onzekerheden als bron voor prestatiedruk. Trimbos-instituut. https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/studenten-noemen-opstapeling-van-onzekerheden-als-bron-voor-prestatiedruk/
